Gezondheid in Namibië

Riksja Namibië heeft zich zoveel mogelijk ingespannen om de accuraatheid van onderstaande gegevens over gezondheid te waarborgen. De tekst is onder meer nagelezen en gecorrigeerd door het LUMC in Leiden. Wij raden altijd aan ook zelf in contact te treden met een medische instantie met verstand van tropenzaken om de laatste stand van zaken te vernemen.

Namibië is een schoon land; vooral in vergelijking met andere Afrikaanselanden loop je minder kans om ziek te worden dan elders. Toch loop je meer risico in Namibië dan thuis. Er zijn meer bacteriën aanwezig, want Namibië heeft een tropisch klimaat. Een tropisch klimaat vormt met zijn vochtige warmte een goede voedingsbodem voor ziekteverwekkers.

Voordat je vertrekt kun je al een aantal voorzorgsmaatregelen treffen; die bespreken we eerst. Vervolgens belichten we wat je ter plekke kunt doen om gezond te blijven en tenslotte geven we aandacht aan zaken waarop je bij thuiskomst moet letten.

Gezondheidsmaatregelen voor vertrek

Zorg dat je voor vertrek contact opneemt met een medische instantie die verstand van zaken heeft, zoals een ziekenhuis of in grote steden de GGD. Zelf hebben we goede ervaringen met Thuisvaccinatie.nl. Deskundige artsen komen thuis of op kantoor langs wanneer het jou uitkomt, dus ook ’s avonds en in het weekend, om advies te geven en direct in te enten. De rekening wordt rechtstreeks naar je zorgverzekering gestuurd, wel zo handig. Vaak worden het consult en/of de vaccinaties zelf ook nog eens vergoed.

Een last minute reis naar Namibië of Botswana hoeft voor een gezond persoon geen probleem te zijn; je kunt desnoods op Schiphol nog naar de Travel Clinic van KLM Health Services of de Airport Medical Services op kunnen gaan. Neem sowieso altijd je vaccinatie boekje mee. Natuurlijk heeft het de voorkeur je vaccinaties ruim van te voren te regelen. Wat daarbij van belang is, is dat de instelling waartoe je je wendt (bijvoorbeeld GGD, huisarts of ziekenhuis), aangesloten is bij het Landelijk Coördinatiecentrum Reizigersadvisering (LCR). Deze organisatie zorgt dat de aangesloten instellingen up-to-date zijn op het gebied van vaccinaties en ziektepreventie voor de tropen. We noemen drie instanties die dichtbij het vuur zitten (zij bepalen het beleid van het LCR): Het LUMC in Leiden, tel. 071-5263636, (informatie en afspraken voor de vaccinatiepoli ’s morgens van 09.30-11.30 uur), Travel Clinic te Rotterdam, (bandje met info: 0900-5034090, eerst 1 kiezen), in Amsterdam het AMC (bandje met info allerlei landen tel. 0900-9584). Verder kun je bij Inside Travel News (030-6912752) een gratis informatiepakketje aanvragen. De prijzen voor vaccinaties kunnen uiteenlopen; het kan de moeite waard zijn een beetje te shoppen.

Websites:
www.lcr.nl
www.tropenzorg.nl

Hieronder volgt wat summiere informatie over voor de hand liggende ziekten gericht op de reiziger die gezond is, niet zwanger is en niet langer dan 1 maand in Namibië zal blijven. Zorg zelf voor up-to-date informatie voor je eigen situatie.

Malaria

Malaria komt alleen voor in Noord Namibië, Botswana en Zambia, met name in Caprivi (ten noorden van Etosha), de Okavango Delta in Botswana en bij Victoria Falls in Zambia en Zimbabwe. Malaria vormt geen groot probleem in Namibië maar de weinige malariaparasieten dié er nog zijn, zijn resistent tegen de gangbare malariaprofylaxen (preventieve anti-malariamiddelen). Het is dus wel belangrijk om risicobeperkende maatregelen te treffen zonder malariaprofylaxe te slikken. Maatregelen zijn: ’s avonds de armen, benen en voeten bedekken, een muggenmiddel opsmeren waar DEET in zit en de klamboe gebruiken die je in iedere accommodatie in een risicogebied standaard zult aantreffen. Mocht je, ondanks de nodige voorzorgsmaatregelen,toch ineens koorts krijgen die langer dan twee dagen aanhoudt dan moet een arts worden geraadpleegd om Malaria uit te sluiten. Dit geldt tot twee maanden na terugkeer in Nederland.

Malariaperiodes:

Namibië
Het noorden van Namibië en de Caprivistrook zijn het gehele jaar door risicogebied. De grens ligt net boven het Etosha National Park. Het wildpark Etosha is van november tot en met juni risicogebied.

Botswana
Het noorden van Botswana is het gehele jaar door risicogebied waaronder de wildparken Chobe en Moremi. De grens ligt ongeveer ter hoogte van Maun en Nata. Het zuiden van het land is geen risicogebied

Zimbabwe
In heel Zimbabwe komt malaria het gehele jaar door voor.

Zambia
In heel Zambia komt malaria het gehele jaar door voor.

Vaccinaties / Inentingen

Vaccinaties/inentingen tegen DTP (difterie, tetanus en polio, ca. 10 jaar geldig) en Hepatitis A worden aangeraden. DTP hebben de meeste mensen in hun jeugd al gehad. Na een herhaalprik kun je er dan weer een poosje tegen. De reguliere injectie met Hepatitis A-antistoffen heeft een beperkte werkingsduur, dus het is zaak deze kort voor vertrek te plannen. Als je frequent of voor langere tijd naar landen gaat waar Hepatitis A voorkomt dan is het te overwegen om injecties voor langere termijn te nemen, zoals Havrix. Houd er wel rekening mee dat dit dure vaccins zijn en dat je na 6 maanden een herhaalprik nodig hebt. Buiktyfus inenting wordt aangeraden als je langer dan 3 maanden naar Namibië gaat. Vaccinatie tegen gele koorts wordt alleen aangeraden wanneer je in een infectiegebied van gele koorts bent geweest voordat je naar Namibië gaat. Wat betreft cholera, geen enkel land eist een vaccinatie tegen cholera. Wel is het zo dat een aantal landen een cholerastempel eist van binnenkomende reizigers uit bepaalde landen. De website van Vaccinaties op reis geeft hier meer informatie over.

Verdere voorbereiding

Handig om bij je te hebben is een EHBO setje voor de tropen. Je kunt deze zelf samenstellen of er een kopen bij onder andere vaccinerende instanties en winkels als de Joho Company.

Als je medicijnen gebruikt, raden we je aan de bijsluiter en een medisch certificaat van je huisarts mee te nemen. Dit is een brief waarin de arts het medicijn benoemt en de reden van gebruik uitlegt in het Engels. Het kan voorkomen dat de douane om dit certificaat vraagt, zo kun je aantonen dat het om een noodzakelijk medicijn gaat. Neem ook altijd een extra voorraadje mee, zodat je geen risico loopt dat je ter plekke zonder komt te zitten.

Heb je een bril of draag je lenzen, neem dan de opticien beschrijving mee of een extra bril of extra paar lenzen.

Gezondheid ter plekke

Naast het in acht nemen van de op jouw situatie afgestemde vaccinaties en ervoor zorgen zo gezond mogelijk te zijn voordat je weggaat, is het natuurlijk ter plekke belangrijk om te voorkomen dat je ziek wordt. Wees ter plekke zeer alert: als je twijfelt over wat je hebt, raadpleeg ter plekke een arts.

Bilharzia (worminfectie)

Bilharzia is een infectie die veroorzaakt wordt door de schistosomiasis worm. Voorkom een infectie, overgebracht door deze kleine wormpjes, door niet in stilstaand water te zwemmen. Vooral in de Caprivi en de Okavango Delta is dit een groot risico.

Nog wat meer (semi-)medische tips

Huidverzorging

Neem wondjes in de tropen serieus: houd ze in de gaten, desinfecteer het en gebruik eventueel een pleister. Gebruik altijd een hoge factor zonnebrandcrème op de blote huid, ook in het regenseizoen. Snorkelen met T-shirt en (korte)broek is aan te raden. Draag geen felgekleurde of zwarte kleding en geen sterke geurtjes om stekende insecten op afstand te houden. Als je gevoelig bent voor huidirritatie, kun je het beste katoenen of linnen kleding dragen. Was vaak je handen of gebruik een desinfecterend middel.

Met name in de droge tijd bestaat er een kleine kans in de bossen een teek op te lopen (in Europese bossen is de kans hierop groter). Check ’s ochtends en ’s avonds je lichaam op deze beestjes, vooral in de knieholten en de liezen. Mocht je er een vinden trek het dier er niet met de handen uit maar gebruik het liefst een tekentang (bij apotheken in Nederland te koop), of ga er ter plekke mee naar een arts. Mocht je onherleidbare bloeduitstortingen (in de vorm van een kring) krijgen na bezoek aan een bosgebied, ga er dan mee naar een arts.

Voorkom een zonnesteek door een hoofddeksel en eventueel een zonnebril te dragen. Zorg altijd een fles water bij je te hebben, zeker als je de natuur in gaat en niet snel aan drinkwater kunt komen. Vermoed je een zonnesteek (word je licht in het hoofd of krijg je hoofdpijn): drink wat, ga lekker in de schaduw zitten en blijf daar als het mogelijk is.

Gezondheid na thuiskomst

Als je na terugkomst (en dat kan eventueel maanden later zijn) koorts, darmklachten of wat dan ook krijgt dat je niet zo goed kunt thuisbrengen: neem contact op met je huisarts en vermeld hoe lang je waar je in Namibië bent geweest en wat je er gedaan hebt. Als je veel contact hebt gehad met de plaatselijke bevolking is het verstandig een Mantoux te laten zetten (test op tbc).