Cuba reisverslag van reiziger Hetty

Na pakweg 8000 km gevlogen te hebben, zijn we direct beland in een pinkpanter achtige oldtimer Impala. Het krakt, het wiebelt en het scheurt met een rotvaart over de weg. Welkom in Havana!

De lucht voelt klammig en drukkend aan en de eerste regenbui is net aan ons voorbij gegaan. Nu prijkt de zon alweer aan de lucht en waarschijnlijk kunnen de lange broeken voorlopig in de tas. Eenmaal aangekomen in ons eerste ‘Hotel Sevilla’ in Havana, vallen we 18.00u, lokale tijd (6 uur eerder dan in Ned.) beiden als een blok in slaap.

Na het ontbijt krijgen we een uitgebreide uitleg van de touroperator. En dan gaan we eindelijk op stap om Havana te leren kennen. We zijn flink gewaarschuwd om geen domme dingen te doen of iets aan te nemen van het straatvolk. Ze lijken hier allemaal wel iets van je te willen, maar gelukkig wel op een ontspannen manier. Net zoals de rest hier eigenlijk lijkt te zijn: relax, chill en met een mojito in je handen is de eerste indruk hier prima vertoeven.

 

Het leuke en bijzondere vinden we dat je vooral terug in de tijd waant. Paarden en koetsen zijn hier nog een gebruikelijk vervoersmiddel. Maar de toeristen kunnen zich ook laten vervoeren dmv fietskarretjes of in coco taxi (soort rond bolletje wat dient als taxi). Je kan echter niet overal gebruik van maken want er is hier nog duidelijk een grens getrokken tussen eigen bevolking en toeristen. Zo mag je niet in de lokale (Chinese) bussen stappen want deze zijn alleen voor de eigen bevolking bedoeld. En dit vinden we dan misschien ook wel het meest verwarrend van zo’n eerste dag hier in Cuba; het enorme verschil tussen de relatief arme bevolking ten opzichte van ons als toeristen. Aan de ene kant een prima restaurant met aan de overzijde de ‘locals’ die je smekend aankijken voor een CUP of een CUC muntje. Wel bijzonder dat we in de boulevard straat (obispo) van Havana een Cubaanse barhouder tegenkomen die Nederlands spreekt, wat hier wel heel bijzonder is. Er is een cursus Nederlands die in Havana gegeven wordt aan 26 studenten. Natuurlijk werden we uitgenodigd om een moijito te drinken en een beetje Nederlands te spreken. Het eindigt uiteindelijk wel of we niet illegaal een doos Monte Christo’s willen kopen, natuurlijk voor veel minder dan in de staatsfabrieken. Ook illegaal nog altijd 90 CUC’s voor 25 echte Cubaanse sigaren, een slordige 70 euro’s. Toch nog maar ff niet.

 

Waar we hier ook lopen in Havana, het is een grote vervallen toestand. Eigenlijk zien we zelden iets wat helemaal als heel beschouwd kan worden. Kapotte ramen, deuren, muren of in ieder geval in sterk vervallen staat. Na de revolutie van Fidel Castro in 1959 en de economische Amerikaanse blokkades is Havana in verval geraakt. Onder de afgebakende muren prijken dan ook nog de prachtige voormalige huizen en paleizen uit de Spaanse kolonie. Alhoewel de Mafia verdreven schijnt te zijn door Castro en zijn kornuiten is Havana helaas in de steek gelaten. Gelukkig dat sinds enkele jaren verwoede pogingen gedaan worden om de statige pracht en praal te herstellen. De status van world heritage site van Unesco en de financiele steun hiervan helpt om de oude stad Havana Vieja op te knappen. Volgens ons nog een hele klus!

De huurauto, een Peugeot 207, die we ’s morgens ophalen zit vol krassen en wat deukjes. Lekker Cubaans…
We rijden vandaag uit het hectisch, levendige en kleurrijke Havana om naar Vinales te rijden. Wat al snel opvalt is dat er zowat op elke hoek van de straat een beveiliger staat. Of het land hiermee veiliger wordt zullen we gaan zien. In ieder geval worden we al na enige tijd bij een brug over de snelweg tot stilstand gemaand. De nu half uitziende ‘security men’ verteld dat zijn eigen auto kapot is? En daarom graag een eindje mee wil rijden. Aangezien we gelukkig goed geïnformeerd zijn over deze dubieuze acties weten we hem af te wimpelen door hem te vertellen dat we dit niet mogen van het autoverhuurbedrijf waar de auto vandaag komt omdat we toeristen zijn (ahum; we zijn al een beetje ingeburgerd om wat links en rechts een ‘Cubaans’ leugentje te vertellen). Begrijpen doet hij het volgens mij niet echt, maar hij druipt gelukkig wel af. Bij de volgende brug die we tegen komen (hier staan ze zowat altijd) stoppen we niet meer, maar zwaaien we naar ze als een paar domme toeristen.

 

Vandaag klauteren we op een paard en gaan, samen met een Spaans sprekende gids, de vallei Vinales verkennen. Het is een gok of dit gaat lukken, maar andere opties zijn hier niet te bedenken voor ons. Wandelen gaat helaas niet en een jeep of zo daar doen ze hier niet aan. Het paard is hier simpelweg het vervoermiddel.
Gelukkig krijgen we erg makke paarden en al hobbelend dalen we
langzaam af de vallei in. Het is hier prachtig!! Talloze fruitbomen zijn hier aanwezig zoals: mango, maniok, limoen, bananen, ananassen en nog veel meer groenten en fruit waar we het bestaan (nog) niet van kennen. De vallei heeft een serene, relaxte sfeer. Boeren werken op het land en voor de huisjes zitten mensen op de schommelstoelen. Rondom de huizen snuffelen varkens, poezen, honden, koeien, ossen en vele kippen scharrelen naar hartelust rond. We stijgen ook nog af bij een Cubaanse tabaksboer, die ons de gedroogde tabaksbladeren in zijn stal laat zien en hierna een natuurlijke, zonder chemische processen en nicotine toevoegende sigaar rolt. Als lijm wordt honing gebruikt, waarna we hem kunnen oproken. Een heerlijke geur en ja hoor, deze zuivere sigaren moesten we natuurlijk ook kopen.

Verlaten eiland ‘Cayo Levisa’. Twee dagen niets doen na een boottochtje van een half uur of nou ja…; op het strandbedje liggen, vervolgens lunchen, bedje liggen, dineren en dan vluchten voor de stekende muggen in onze hut. Alhoewel we hier geen bounty gevoel beleven op dit eiland ligt hier wel een mooi wit strand met een kraakheldere zee aan de Golf van Mexico. Verder is hier niets te beleven en overigens is hier geen Cubaan te bekennen (op de bediening na). Het is zelfs zo dat de meeste Cubanen hier zelf niet kunnen komen, omdat ze geen paspoort bezitten. Dit houdt dus ook in dat de meesten dus nooit verder komen dan op Cuba zelf. Glorie aan het communisme!? Wat we hier wel veel tegenkomen is ons eigen ras, Nederlanders. Maar alhoewel we beiden er graag samen op uittrekken om nieuwe dingen te ontdekken is dit strandleven toch een welkome afwisseling. De botten kunnen nu weer lekker herstellen van de hobbelpaarden tocht. En dat onder een genot van zo nu en dan een overheerlijke Pina Colada is het ff prima vertoeven zo!

 

Jeetje, wat een te gekke twee dagen hebben we gehad! Vanuit Cayo Levisa zijn we naar het zuidoosten getrokken om uit te komen bij Las Terazzas. Onderweg komen we ossenkarren tegen met voorgespannen ossen, paarden met ruiters erop, vrachtwagens die vol zitten met mensen in de achterbak (in een container wel te verstaan), fietsers en vele voetgangers (die graag met je mee willen rijden). Het is wel continu goed opletten, vele grote gaten liggen er in het wegdek verspreid. Een fourwheel drive zou hier zeker geen overbodige luxe zijn. Nu crossen we kris kras, langs, om en over de gaten heen.
In de plaatselijke dorpjes die we regelmatig tegenkomen lijkt het gezellig druk. De locale bevolking kan hier hun waar kopen (met peso’s of bonnen) om in hun levensonderhoud te voorzien. Het ziet er voor ons vrij primitief uit, maar het lijkt erop dat de meeste dingen hier wel te verkrijgen zijn. De lokale bevolking krijgt hier iedere maand een bonboekje van de regering om de belangrijke dingen te kunnen kopen zoals eten en drinken. Voor kleding kan men echter alleen in de stad terecht, zoals in Havana. En dit vinden we eigenlijk best opmerkelijk, aangezien de meeste Cubanen er wel vrij hip uitzien, terwijl je hier toch echt maar sporadisch een kledingwinkel tegenkomt.
Het plattelands leven doet wel vermoeden dat het leven hier minder arm moet zijn dat in Havana. De huizen zien er vaker beter uit en het lijkt erop dat de meeste dingen in een huis aanwezig is, zoals een fornuis met oven. Het leuke is dat je onderweg je eigen fruit kunt kopen bij een van de plaatselijke boeren. Voor 1 CUC (€ 0,75) heb je al een hele tros heerlijke kleine bananen of mango’s. Lekker als lunch.

We toeren rustig verder en proberen de juiste afslag te vinden voor Las Terazzas. En dit viel zeker niet mee, aangezien er op het platteland nog niet zoveel verkeersborden zijn aangelegd om je de juiste weg te wijzen en zelfs hier en daar het juiste bordje ontbreekt en dat je hierdoor regelmatig een afslag mist. Gelukkig zijn de Cubanen erg behulpzaam en zo kwamen we uiteindelijk uit in Las Terazzas. Een zeer verrassende plek die omringd is met flora en fauna. Dit is dat ook wel een eco gebied waar het resort ligt waar we de komende twee nachten zullen verblijven in Hotel Le Moka, het enige hotel wat hier ligt.

 

De volgende ochtend maken we met gids ‘Isodoro’ een schitterende en leerzame tocht. Wij rijden door dit prachtige gebied naar een oude koffieplantage. Het leek wel of we hier even in de tijd teruggeworpen werden. Rond 1800 was dit een Cubaans koffiehuis. Gesticht door toenmalige gevluchte Fransen die uit Haïti gevlucht waren. Tot en met 1850 werden er erg veel koffiebonen geproduceerd om te verhandelen over heel de wereld. Na 1850 is het helaas in verval geraakt. Nu is dit authentiek koffiehuis een bezienswaardigheid en kan men leren en ervaren hoe er in die tijd koffie gemaakt werd.
Rond deze plek spotten we ook een Woody Woodpecker (specht met een rode kuif), een kingbird en de nationale vogel (trogon) van Cuba, die de prachtige kleuren van de Cubaanse vlag bezit: rood, wit en blauw ! Van heel dichtbij zien we ook een troep zwarte gieren. Het blijkt hier een waar paradijs te zijn voor de vogels. Niet gek als je ziet hoeveel verschillende soorten (fruit) bomen hier wel niet staan. Het geheel doet dan wel erg idyllisch aan. Vast ook door de bomen waar bloemen in diverse kleuren zijn waar te nemen, zoals rosé, rode en paarse bloemen. Echt een prachtige plek.

En dit geldt ook voor het dorp Las Terazzas zelf. Tussen de prachtige natuur zijn er talloze witte huizen opgetrokken. Op het gras scharrelen de kippen wederom rond, er staan talloze oldtimers naast de weg en de mensen fladderen hier zelf ook wat rond in afwachting van een groot festival wat vanavond gaat komen. En hier pikken we een graantje van mee, tot 6 uurs s’morgens! Vanuit ons hotel ‘Le Moka’.

 

Sinds gisteren zijn we aanbeland in Trinidad, het populaire toeristische koloniale stadje van Cuba. Hier hebben we 400 km voor gereden vanuit Las Terrazzas, een kleine 6 uurtjes over de Cubaanse wegen. Allerlei pastelkleurige rijtjeshuisjes bepalen hier samen met de kasseien het straatbeeld. Door de felle zon lijken huizen een lichte gouden gloed te hebben, wat het geheel oogstrelend maakt.
Wij overnachten in een casa particulare; dit is een kamer bij mensen huis. Bij aankomst worden we ontvangen door meneer Guillo en Cécilia. Om bij onze slaapkamer te komen lopen we eerst door een gezellige en knusse huiskamer waar ze wonen. Het voelt een beetje vreemd om even in hun domein te komen, maar het geeft zeker de gelegenheid om een stukje van het Cubaanse leven mee te krijgen. De kamer ligt boven en heeft naast een eigen badkamer ook airco, wat in Trinidad zeker geen overbodige luxe is met temperaturen ruim boven de dertig graden en een klamme luchtvochtigheid.

De volgende ochtend worden we door middel van een bicitour de stad rondgeleid. (Een fiets met achterin een tweezitsbank die bereden wordt door een fietschauffeur en begeleid door een meefietsende gids). Zo krijgen we een goed inzicht hoe het er werkelijk aan toe gaat in Trinidad. Net buiten het centrum wordt fruit, groente, vis en vlees verhandeld. Bij het zien van deze verhandeling lijkt het mij trouwens lang niet allemaal even proper, maar kennelijk is het hier volstrekt normaal dat het vlees hier pal in de zon ligt en de vliegen er alvast aan voorproeven eer iets verhandeld wordt aan de koper. Lekker vers spul…
Het nationale bonboekje voor de Cubaanse bevolking kan hier ook ingezet worden. Zo kan men bijvoorbeeld voor een bon een pak melk krijgen. En daar staan veel mensen voor in de rij, dus is het kennelijk een geliefd product. Maar ze kunnen er ook ander eten en drinken voor krijgen, na gelang wat de regering die maand weggeeft aan producten. In de tabaksfabriek werken mensen van alle leeftijden die zorgen dat de wereldberoemde Cubaanse sigaren worden gerold. Ook in deze “fabriek” lijkt de tijd, zoals in heel Cuba, vijftig jaar stil te hebben gestaan.
In het oude centrum ligt een erg mooi plein, het plaza mayor. Het oogt pittoresk en is omringd met prachtige oude gebouwen.
Wat minder is is het bedelen of met zachte dwang iets willen verkopen aan ons, zelfs in het historisch museum. Het voelt ongemakkelijk om voortdurend aangesproken te worden door de bevolking. Lastig is om in te schatten of ze het doen uit platte hebberigheid of omdat ze het misschien toch niet bepaald breed hebben en simpelweg aan het overleven zijn? Volgens de gids die ons vandaag rondgeleid heeft met de bicitour zouden de meeste mensen het hier toch goed moeten hebben, maar we weten ook (volgens de boekjes) dat ze Fidel en Raoul Castro eren en opletten wat ze zeggen en zeker niet te veel negatieve dingen over dit land vertellen. Castro zit hier nog altijd stevig in het zadel.

 

Op een oogverblindend wit strand, aan de Caribisch zee met bijna een verzwelgende zon van zo’n 35 graden genieten we nog na van deze prachtige reis Cuba. Om bij dit eiland Cayo Santa Maria te komen reden we over de El Pedraplen, een weg van maar liefst 50 km lang door zee en mangroven.
We hebben in twee weken veel verschillende dingen gezien. Havana, de stad waar de contrasten enorm zijn. Op naar Vinales waar we op een heus paard rondgetrokken hebben in het pittoreske eco dal en dichtbij het plattelandsleven van een Cubaan gestaan hebben. Het chillen met een Moijto in de hand aan de golf van Mexico op het mangrove eiland Cayo Levisa. Via Las Terrazzas en de bergen van de Siera de la Rosario door naar de pastelkleurige huisjes van Trinidad. Via het binnenland en nu dus als (bijna) laatste bestemming nagenieten op Cayo Santa Maria.

Maar we denken ook terug aan het prima eten wat ze in Cuba aan ons voorschotelde, zoals de overheerlijke draadjesvlees oftewel Ropa Vieja, wat letterlijk oude kleren betekend. En natuurlijk ontbrak vrijwijl nooit de bruine boon in het gerecht, vaak in combinatie met komkommer, tomaat of witte kool. Wat het drinken betreft schoort rum erg hoog in de ranking. Iedere cocktail is wel vermengd met rum. Van de vele verschillende mengsels vonden wij Pina Colada het lekkerst.
Om zelf erop uit te trekken met een eigen auto vonden wij over het algemeen goed te doen. Het is buiten de steden erg rustig op de wegen. En dat is niet zo gek als je bedenkt dat slechts 4 op de 100 eigen mensen een eigen auto heeft. Wat we wel wat lastig vonden, dat je geen mensen een lift durft te geven. Er staan erg veel mensen langs de weg die je afwimpelt, terwijl je weet dat zij geen vervoer hebben en zij het moeten doen van de goodwill van een autorijder die je mee wil nemen. Maar de 1500 km heeft ons vooral veel mooie herinneringen gegeven. Het land is overwegend vlak, weelderig groen en we voelde ons veilig om rustig rond te toeren.

De laatste nacht slapen we nog in Hotel Sevilla in Havana en hier komen we exact op tijd aan om het Nederlands elftal zijn eerste wedstrijd op het WK te zien spelen tegen Spanje; een historische overwinning van 5-1 live op de Cubaanse TV zender. En hier is voor ons dan echt de cirkel rond en vliegen we vanaf hieruit huiswaarts naar ons eigen mooie kikkerlandje.

Adios!
Juni 2014
Hetty

Ga terug naar het overzicht van alle artikelen