Gezondheid in Borneo

Riksja Borneo heeft zich zoveel mogelijk ingespannen om de accuraatheid van onderstaande gegevens over gezondheid te waarborgen. De tekst is onder meer nagelezen en gecorrigeerd door het LUMC in Leiden. Wij raden altijd aan ook zelf in contact te treden met een medische instantie met verstand van tropenzaken om de laatste stand van zaken te vernemen.

Borneo is een tropisch eiland en daarom loop je tijdens een Borneo-rondreis meer risico om ziek te worden dan thuis. Dit komt omdat er meer bacteriën aanwezig zijn in een tropisch klimaat. Een tropisch klimaat vormt met zijn vochtige warmte een goede voedingsbodem voor ziekteverwekkers. Hoewel het risico op ziekten niet moet worden overdreven en zeker niet je reisplezier in de weg zou moeten staan, is het aan te raden om je goed voor te bereiden en ook ter plekke bewust om te gaan met gezondheidsrisico’s.

Voordat je vertrekt kun je al een aantal voorzorgsmaatregelen treffen; die bespreken we eerst. Vervolgens belichten we wat je ter plekke kunt doen om gezond te blijven en tenslotte geven we aandacht aan zaken waarop je na thuiskomst moet letten.

Gezondheidsmaatregelen voor vertrek

Inentingen voor Maleisië zijn niet verplicht, maar over het algemeen worden vaccinaties tegen Hepatitis A en DTP aanbevolen. Als je binnen 10 dagen voorafgaand aan je bezoek aan Maleisië in een gele koorts gebied bent geweest, wordt een gele koorts vaccinatie verplicht gesteld. Ga je rondreizen door Borneo? Dan is het verstandig om rekening te houden met Malaria.

Zorg dat je voor vertrek tijdig tijdig opneemt met een medische instantie die verstand van zaken heeft, zoals de GGD of je huisarts. Het heeft de voorkeur je vaccinaties ruim van tevoren te regelen. Zelf hebben we goede ervaringen met Thuisvaccinatie.nl. Deskundige artsen komen thuis of op kantoor langs wanneer het jou uitkomt, dus ook ’s avonds en in het weekend, om advies te geven en direct in te enten. De rekening wordt rechtstreeks naar je zorgverzekering gestuurd, wel zo handig. Vaak worden het consult en/of de vaccinaties zelf ook nog eens vergoed.

Gezondheid tijdens je reis

Naast het in acht nemen van de op jouw situatie afgestemde vaccinaties en ervoor zorgen zo gezond mogelijk te zijn voordat je weggaat, is het natuurlijk ter plekke belangrijk om te voorkomen dat je ziek wordt. Wees ter plekke zeer alert: als je twijfelt over wat je hebt, raadpleeg ter plekke een arts.

Nog wat meer (semi-)medische tips

Uitdroging

Verandering van ritme, klimaat en voedsel (vooral pittig eten) kunnen je darmen op hol doen slaan. Zo lang dit alleen gaat om dunne ontlasting zonder bijverschijnselen kun je het beste gewoon rustig aan doen en zorgen genoeg drinken binnen te krijgen. Je kunt eventueel wat in water opgelost ORS (Oral Rehydration Salts) innemen om te zorgen dat je niet uitdroogt, dit is extra belangrijk voor kinderen en oudere vakantiegangers. Mocht de diarree langer dan twee dagen aanhouden of er zijn bijverschijnselen als koorts, bloed in de ontlasting of andere zaken, neem dan contact op met een arts, zodat via een laboratoriumtest gekeken kan worden wat er aan de hand is.

Drink tijdens je Borneo-rondreis alleen water en dranken uit een afgesloten/gesealde fles of uit blik of dranken die gekookt zijn zoals thee of koffie. IJs (van water) is het best te vertrouwen wanneer het ronde bolletjes zijn met gaten erin. Fruitsap is alleen veilig als er geen water is toegevoegd. Voedsel, vooral vlees en vis, moet goed gekookt, gestoofd of doorbakken zijn. Westerse salades, zoals bij salad bars in dure hotels gebruikelijk zijn, zijn in dit licht over het algemeen af te raden. Hamburgers zijn over het algemeen eerder onveilig dan gewoon vlees zoals de lokale bevolking dat eet (eigen ervaring). In Borneo is het niet altijd veilig om aan straatstalletjes te eten. Eet vooral daar waar het druk is: de omloopsnelheid waarmee het voedsel wordt geproduceerd en opgegeten is dan hoog, wat de hygiëne ten goede komt. Ook restaurants waarbij je goed kan zien hoe schoon het is, zijn aan te raden.

Huidverzorging

Neem wondjes in de tropen serieus: houd ze in de gaten en doe er iets desinfecterends op en eventueel voor overdag een pleister. Krab muggenbulten niet open. Was of desinfecteer je handen na toiletbezoek en bijt liever geen nagels.

De zon is super krachtig op de evenaar, ook als er bewolking is. Smeer daarom altijd een hoge factor zonnebrandcrème op de blootstaande huid, ook in het regenseizoen. Snorkelen met T-shirt en (korte) broek aan is niet raar!! (Wij doen het in ieder geval altijd). Draag geen felgekleurde of zwarte kleding en geen sterke parfum, deo of aftershave om stekende insecten op afstand te houden (zorg dat je niet te veel op een bloem lijkt). Als je gevoelig bent voor huidirritatie is het het best om katoenen of linnen kleding te dragen, dat broeit niet snel. Je kunt eventueel jezelf na het ochtendtoilet inpoederen ter voorkoming van broeien (prickly heat).

Zonnesteek

Voorkom een zonnesteek door een hoofddeksel en eventueel een zonnebril te dragen. Zorg dat je altijd een fles water bij je hebt, zeker als je de natuur in gaat en niet snel aan drinkwater kunt komen. Vermoed je een zonnesteek (word je licht in het hoofd of krijg je hoofdpijn): drink wat, ga lekker in de schaduw zitten en blijf daar als het mogelijk is.

Vitaminepreparaten, met name vitamine B- zijn aan te raden, aangezien je in Borneo bepaalde voedingsmiddelen waaraan je gewend bent, waarschijnlijk weinig zult eten, zoals bijvoorbeeld bruin brood en (karne)melk. N.B.: Vitamine B kun je niet onbeperkt slikken.

Gezondheid na thuiskomst

Als je na terugkomst (en dat kan eventueel maanden later zijn) koorts, darmklachten of wat dan ook krijgt die je niet zo goed kunt thuisbrengen, neem je contact op met je huisarts en vermeld je hoe lang en waar je in Borneo bent geweest en wat je er gedaan hebt. Als je veel contact hebt gehad met de plaatselijke bevolking is het verstandig een Mantoux te laten zetten (test op tbc).